Metoda SMART
Wyznaczanie celów to jeden z najważniejszych elementów sukcesu zarówno w życiu zawodowym, jak i prywatnym. Aby efektywnie realizować zamierzone plany, ważne jest, żeby cele były precyzyjnie sformułowane i łatwe do monitorowania. Tu niezwykle pomocna staje się metoda SMART, która pozwala na definiowanie celów w sposób bardziej zorganizowany, mierzalny i realistyczny. Metoda SMART zyskała dużą popularność. W tym artykule pokazujemy jak podejść do tej metody, żeby zastosowanie jej było skuteczne.
poziom zaawansowania: podstawowy
“Cel to coś, co chcemy osiągnąć. Jednak, żeby mógł być zrealizowany, musi być specyficzny, mierzalny, osiągalny, istotny i określony w czasie. Tylko wtedy możemy mówić o realnym dążeniu do sukcesu.”
— George T. Doran, twórca metody SMART
Historia metody SMART
Metoda SMART została po raz pierwszy zaproponowana w 1981 roku przez George’a T. Dorana w artykule opublikowanym w „Management Review” zatytułowanym “There’s a S.M.A.R.T. way to write management’s goals and objectives”. Doran opisał w nim, jak ważne jest, żeby cele były precyzyjnie sformułowane i możliwe do osiągnięcia w określonym czasie. Pomysł ten zyskał szerokie uznanie w różnych dziedzinach – od zarządzania projektami po rozwój osobisty – i do dziś uważana jest za jedną z najskuteczniejszych technik definiowania celów.
Co to jest metoda SMART?
Metoda SMART służy do formułowania celów, dzięki której wyznaczone cele stają się bardziej klarowne i łatwiejsze do realizacji. Nazwa SMART to akronim od pięciu cech, które powinien posiadać dobrze zdefiniowany cel.
S (Specific) – Specyficzny
Cel powinien być jasno określony, zrozumiały i konkretny. Dlatego wyznaczając cele unikaj ogólników. Dokładnie sprecyzuj, co chcesz osiągnąć. Konkretny cel odpowiada na 5 pytań – kto, co, gdzie, kiedy i dlaczego.
- Kto jest zaangażowany w realizację tego celu?
- Co chcę osiągnąć?
- Gdzie ten cel ma zostać osiągnięty?
- Kiedy chcę osiągnąć ten cel?
- Dlaczego chcę osiągnąć ten cel?
Przemyślenie odpowiedzi na te pytania pomaga dotrzeć do sedna tego, do czego chcesz dążyć.
M (Measurable) – Mierzalny
Każdy wyznaczony cel powinien być możliwy do zmierzenia, żeby móc śledzić postępy i ostateczny sukces. Tę cechę, czyli mierzalność można ocenić za pomocą wskaźników, np. liczbowych lub procentowych.
Jeśli chcesz, żeby cel był mierzalny, zadaj sobie te 3 pytania i precyzyjnie na nie odpowiedz.
- Jaki jest mój wskaźnik postępu?
- Ile?
- Skąd będę wiedzieć, czy osiągnąłem/ełam swój cel?
A (Achievable) – Osiągalny
Cel musi być realistyczny i możliwy do zrealizowania za pomocą dostępnych zasobów i środków, takich jak czas, finanse czy umiejętności zespołu realizujących dany cel. Ustalanie zbyt ambitnych celów może prowadzić do frustracji i demotywacji, szczególnie jeśli w zespole brakuje odpowiednich umiejętności. To właśnie w tym momencie zadaj sobie kolejne pytania i odpowiedz na nie.
- Czy mam zasoby i możliwości, żeby osiągnąć cel? Jeśli nie, to czego mi brakuje?
- Czy innym też się to udało?
Zabezpieczenie osiągalności celu jest o wiele łatwiejsze, gdy sam/a go wyznaczasz. Jeśli cele są przekazywane z zewnątrz, pamiętaj, żeby zakomunikować wszelkie ograniczenia, w ramach których możesz pracować. Nawet jeśli nie możesz zmienić celu końcowego, przynajmniej możesz z góry dać znać o swojej pozycji (i potencjalnych przeszkodach).
R (Relevant) – Istotny
Bardzo ważne jest, żeby wyznaczony cel był zgodny ze strategią, wartościami i długoterminowymi zamierzeniami. Realizacje tego konkretnego celu musi przynosić rzeczywistą wartość i mieć sens w szerokim kontekście. Tu powinny paść odpowiedzi na:
- Czy jesteś w stanie zaangażować się w osiągnięcie celu?
- Czy cel jest realistyczny i możliwy do osiągnięcia?
- Czy cel jest możliwy do osiągnięcia przy uwzględnieniu czasu i zasobów?
T (Time-bound) – Określony w czasie
Każdy cel powinien mieć określony termin realizacji. Bez konkretnego terminu trudno będzie ocenić postępy oraz zmotywować się do pracy nad danym zadaniem. Dlatego bardzo ważne jest, że zastanowisz się i odpowiesz:
- Kiedy chcesz osiągnąć swój cel?
- Czy mój cel ma termin realizacji?
SMART
Zdefiniowanie tych pięciu cech dla konkretnego celu pomaga zapewnić, że będzie on osiągalny w określonym czasie. Takie podejście eliminuje ogólniki i domysły, ustala oś czasu i ułatwia śledzenie postępów oraz identyfikację pominiętych kamieni milowych. Wiedza na temat tego, jak wyznaczać cele z wykorzystaniem metody SMART, pomoże Ci skutecznie wyznaczać i osiągać cele, bez względu na ich wielkość. Metoda SMART daje poczucie kierunku i pomaga organizację.
Przeczytaj też: Skuteczne zarządzanie czasem
Zastosowania metody SMART
Metoda SMART znalazła swoje zastosowanie w wielu dziedzinach życia, zarówno zawodowego, jak i prywatnego.
| Biznes i zarządzanie projektami | Marketing | Projekty IT | Rozwój osobisty | HR i rozwój pracowników | Edukacja |
|---|---|---|---|---|---|
| Zarządzanie organizacjami wymaga precyzyjnego ustalania celów strategicznych i operacyjnych. Dzięki SMART, menedżerowie mogą jasno określić, co chcą osiągnąć, jakie zasoby są potrzebne oraz w jakim terminie cel ma zostać zrealizowany. | W marketingu SMART pomaga w planowaniu kampanii reklamowych i innych działań promocyjnych. Cele mogą dotyczyć np. zwiększenia liczby klientów, polepszenia wskaźników konwersji czy wzrostu rozpoznawalności marki. | W branży IT, gdzie realizacja projektów wymaga precyzyjnego planowania i ścisłej współpracy zespołów, metoda SMART pomaga w ustalaniu kamieni milowych oraz śledzeniu postępów. Pozwala również lepiej zarządzać zasobami ludzkimi oraz finansowymi. | W życiu prywatnym i zawodowym SMART służy do wyznaczania realistycznych i motywujących celów, takich jak nauka nowych umiejętności, rozwój kariery zawodowej, czy osiągnięcie celów zdrowotnych. Dzięki temu ludzie są w stanie efektywnie zarządzać swoim czasem i pracować nad samodoskonaleniem. | W obszarze zarządzania zasobami ludzkimi metoda SMART jest wykorzystywana do określania celów rozwojowych dla pracowników. Umożliwia także ocenę ich postępów oraz ustalanie planów działania w kontekście awansu czy rozwoju kompetencji. | Nauczyciele i uczniowie mogą korzystać z metody SMART, żeby precyzyjnie definiować cele edukacyjne i śledzić ich realizację w określonych ramach czasowych. Pomaga to w ocenie efektywności nauczania oraz organizowaniu procesu dydaktycznego. |
Zalety, wyzwania i wady metody SMART
Jak każda metoda, również i metoda SMART ma zarówno zalety, jak i wyzwania, które warto poznać, zanim tę metodę zastosujesz.
Zalety
- Klarowność – cele są jasno określone, co zdecydowanie ułatwia ich realizację.
- Mierzalność – pozwala na śledzenie postępów i wprowadzenie poprawek, jeśli postępy prac „idą” niezgodnie z planem.
- Motywacja – dzięki terminom realizacji zwiększa się poczucie odpowiedzialności i zaangażowania w osiągnięcie celu.
Wyzwania
- Trudności w mierzeniu celów jakościowych – metoda SMART kładzie duży nacisk na mierzalność celów, co sprawia, że bardziej skomplikowane cele, które mają komponenty jakościowe (np. poprawa satysfakcji klientów lub jakości relacji), mogą być trudniejsze do określenia i oceny za pomocą tej techniki.
- Nieodpowiednie sformułowanie celów – niewłaściwe zastosowanie metody SMART, np. wyznaczanie celów, które nie są realistyczne, może prowadzić do frustracji i zniechęcenia.
- Motywacja w przypadku złożonych projektów – w dużych projektach, które składają się z wielu etapów, utrzymanie wysokiej motywacji może być wyzwaniem. Cele SMART mogą też prowadzić do zbytniego skupienia na mniejszych, odrębnych celach, A to może powodować, że zespół traci z oczu ostateczny wynik i potrzebę zintegrowanego podejścia.
Wady
- Zbyt duża sztywność – To wyzwanie, bo metoda SMART jest skuteczna w stabilnym środowisku, ale może wymagać elastyczności w dynamicznych sytuacjach.
- Skupienie na krótkoterminowych celach – Również jest wyzwaniem, ponieważ metoda może faworyzować cele krótkoterminowe, ale można to skorygować, integrując ją z długoterminową strategią.
Sprytna metoda planowania celów
Metoda SMART to jedna z najbardziej efektywnych technik planowania celów, zarówno w kontekście zawodowym, jak i prywatnym. Pozwala ona na jasne zdefiniowanie, mierzenie i realizowanie celów w oparciu o dostępne zasoby i czas. Jej uniwersalność sprawia, że znajduje zastosowanie w wielu dziedzinach – od biznesu i zarządzania, po edukację i rozwój osobisty. Dzięki SMART cele stają się bardziej konkretne, a szanse na ich osiągnięcie – znacznie większe.
Chcesz zastosować metodę SMART i nie wiesz czy rzeczywiście dobrze to robisz?
Napisz do nas! –> kontakt@wowefekt.pl lub wypełnij formularz
a to my odezwiemy się do Ciebie.
- Umów się od razu na bezpłatne spotkanie on-line korzystając z przycisku znajdującego się tuż pod formularzem.
- Zadzwoń – 736 356 686 i umówić się na konsultację ;o) Wybór należy do Ciebie. Zapraszamy!